شوراهای حل اختلاف موجب توسعه فرهنگ صلح و سازش هستند

مهاباد-بالویز،سفیر-هدف از تشکیل شوراهای حل اختلاف استفاده از مشارکت های مردمی و اصلاح ذات البین توسط مردم و توسعه فرهنگ صلح و سازش است .

به قلم مدیر مسئول پایگاه خبری تحلیلی بالویز:

به گزارش سرویس تحلیل ،پایگاه خبری بالویز، تشکیل شوراهای حل اختلاف و استفاده از مشارکت های مردمی و اصلاح ذات البین توسط مردم است .

بسیاری از پرونده ها توسط مردم با کدخدامنشی و پادرمیانی افراد موجه جامعه به صلح و سازش منتهی و ریشه عداوت و نزاع کنده شده و در نتیجه از حجم ورودی پرونده های دادگستری کاسته شود.

یکی از اقدام‌های نیک انسانی که حتی پیش از قانونگذاری مدون در کشور صورت می‌گرفت حل اختلاف از طریق حکام، مجتهدان شرعی و ریش‌سفیدان بود.

این موضوع به قدری اهمیت داشت که حدود ۱۰۹ سال قبل یعنی در سال ۱۲۹۰ برای نخستین بار در قانون موقتی «اصول محاکمات حقوقی» به عنوان یک راهکار برای حل و فصل اختلافات اندیشیده شد.

بر اساس این قانون، داوری و رسیدگی به اختلافات از طریق صلح و سازش در صلاحیت محاکم قضایی قرار داده شد و بعدها هم به مرور در قبل و بعد از انقلاب اسلامی قوانین مختلفی در این باره تصویب شد.

تا اینکه با توجه به افزایش جمعیت و بروز اختلاف‌های حقوقی بین مردم مراجعه به دادگستری برای حل و فصل مشکلات زیاد شد.

از این‌رو با افزایش پرونده‌های ورودی به مراجع مختلف دادگستری و تقاضای مردم برای رسیدگی سریع و دقیق به شکایت‌شان، این نیاز احساس شد که برخی اختلاف‌ها و مشکلات ساده‌تر مردم از طریق صلح و سازش و داوری حل شود.

از این‌رو در سال ۱۳۸۰ تشکیل نهادی تحت عنوان شورای حل اختلاف در قوانین کشور پیش‌بینی و یک‌سال بعد نیز آیین نامه اجرایی آن تأیید و شوراهای حل اختلاف با همکاری مردم، قضات و خیرین در سراسر کشور شروع به فعالیت کردند.

در اجرای بند ۲ اصل ۱۵۶ قانون اساسی و بر طبق دستور قرآن کریم «وامرهم شوری بینهم»، و نیز در جهت تسریع رسیدگی به دعاوی میان افراد جامعه و توسعه فرهنگ صلح و سازش، تشکیل شوراهای حل اختلاف مورد توجه قانونگذار قرار گرفت.

آیین نامه اجرایی ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۱ توسط وزارت دادگستری تنظیم شد، به تصویب هیئت وزیران رسید و مورد تأیید ریاست محترم قوه قضائیه قرار گرفت.

اعضای شورای حل اختلاف در سه زمینه اصلاح ذات البین طرفین دعوی کیفری، جلوگیری از فرار متهم، حفظ آثار جرم، و رسیدگی به صدور حکم در خصوص جرایم مصرح در آیین نامه دارای اختیار هستند.

به طور کلی شورای حل اختلاف، یک نهاد مردمی، بالنده و دارای ریشه اصلاح و میانجیگری و به معنای حاکمیت بخشیدن اراده مردم در رسیدگی به امور قضایی غیر مهم از سوی نمایندگانی از مردم است.

یعنی آنچه درباره شورای حل اختلاف انتظار داریم اصلاح ذات البین، هدایت مردم و نهادینه کردن فرهنگ ناب صلح و سازش است که الهام گرفته از فقه امامیه است.

 رهبر معظم انقلاب، در خصوص ترویج فرهنگ صلح و سازش در جامعه بیان داشتند: آسیب شناسی و تقویت شوراهای حل اختلاف در افزایش نیافتن تعداد زندانیان، مؤثر هستند.

به طور کلی و براساس وظایف تعریف شده در شوراهای حل اختلاف باید به بررسی و آسیب شناسی و پیگیری معضلات و مشکلات موجود در جامعه پرداخته شود.

و بسیاری از نقاط ضعف و قوت در این حوزه مورد بررسی قرار گیرد و بازرسی‌های مداوم نیز صورت پذیرد.

همچنین برای ارتقای شوراهای حل اختلاف به طور مرتب به اعضای شورا آموزش‌های لازم داده می‌شود.

در حقیقت بالاترین حکم در پرونده‌های قضایی سازش است یعنی بالاترین جایگاه را در رسیدگی به پرونده‌ها دارد.

امکان دارد  طرفین پرونده در خصوص رسیدگی به پرونده‌هایشان در دستگاه قضایی نگران باشند اما در شوراهای حل اختلاف به دلیل آنکه هر دو طرف پرونده با سازش به نتیجه می‌رسند، دیگر بازنده یا برنده نیستند.

امروزه با نگاهی به عملکرد چند ساله شوراهای حل اختلاف متوجه می شویم ،نقش آنها در بازگشت انسانها به زندگی نوید بخش عدالت و سازش بین انسانها بر اساس موازین شرعی و قانونی بوده است .

به طور اخص وقتی رسانه را مطالعه می کنیم ،با تیترهای مواجه می شویم که نشان از نقش سازنده آنها در توسعه فرهنگ صلح و سازش است .

به عنوان مثال تیترهایی از جمله رهایی اعدامی از چوبه دار با وساطت شورای حل اختلاف می تواند گویای نقش اساسی در جامعه باشد و این سند محکمی است که نیاز است در جهت تقویت آن گام برداشت.

«پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»می فرماید:

اِنَّ أَفضَلَ الصّدَقَةِ اِصلاحُ ذاتِ البَینِ.

اصلاح و سازش میان مسلمانان برای انسان بالاترین صدقه و احسان به شمار می‌آید. (مواعظ عددیّه، ص ١٩)

مهاباد-پایگاه خبری تحلیلی بالویز– رحیم بایزیدی-۹۹/۰۶/۱۳-۲۰:۱۰/پ