سالروز درگذشت اسطورهٔ موسیقی کوردی، استاد زنده یاد حسن زیرک

مهاباد- بالویز” سفیر – ۵ تیر ، سالروز درگذشت اسطورهٔ موسیقی کوردی، استاد زنده یاد حسن زیرک خواننده توانمند منطقه بود 

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر ، پایگاه خبری تحلیلی بالویز ، ماموستا حسن زیرک در تاریخ ۱ آذر ۱۳۰۰ در روستای هرمیله سقز بدنیا آمد و بعد به محلهٔ قلعهٔ سردار شهر بوکان مهاجرت کرد.

حسن زیرک خواننده ترانه‌های کوردی بود و بیش از ۱۳۰۰ ترانه و آواز به یادگار مانده‌است. وی با ضبط تعداد زیادی از آوازهای مردم کورد، سبب حفظ و نگهداری این آثار فرهنگی از گزند فراموشی شد.

وی از محبوبیت زیادی برخوردار است و همه ساله در مناسبت‌های فرهنگی کوردها، آوازهای وی گوش فراداده می‌شود. حسن زیرک پدیده موسیقی کوردی سنتی و فولکلور بود.

در ۱۳دی ماه ۱۳۹۲ در فینال مسابقه بهترین آهنگ فصل پاییز برنامه هفت ترانه شبکه شما ایران ترانه «رش اسمر» با کسب نزدیک به ۹۰ هزار رأی مقام دوم را به دست آورد،

همچنین با کسب بیش از ۵۵ هزار رأی به عنوان آهنگ هفته بینندگان این شبکه برگزیده شد.

حسن زیرک در پنج ‌سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای ایران و عراق سپری کرد.

یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت، کرمانشاه بود.

همکاری او در این شهر با هنرمندان برجستهٔ کرمانشاهی همچون مجتبی میرزاده (ویولن)، محمد عبدالصمدی ( قره‌نی)، اکبر ایزدی (سنتور)، و بهمن ‌پولکی (تیمپو) سبب خلق آثار زیبایی شد که برجسته‌ترین کارهای وی می‌باشد.

همچنین وی با فاطمه زرگری یکی از خوانندگان آذربایجانی نیز همکاری داشته و ترانه کوردی-ترکی گولدور منی گولدور یکی از ترانه های ترکی حسن زیرک و فاطمه زرگری می باشد.

وقتی در اقلیم کوردستان و عراق بود، در مسافرخانهٔ «فندق شمال» به شاگردی پرداخت.

روزی هنگام نظافت، که مشغول زمزمهٔ یکی از ترانه‌هایش بود، مسافری به نام جلال طالبانی (رهبر سابق اتحادیهٔ میهنی کوردستان و رئیس‌جمهور سابق دولت عراق)، که در آنجا اقامت داشت، با شنیدن صدای حسن زیرک، او را به رادیو بغداد برد و زیرک در آنجا مشغول به کار می‌شود. مدتی در بخش کوردی رادیو بغداد همکاری کرد.

از سال ۱۳۳۷، که بخش کوردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت، همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد.

آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رساند، اغلب با ساز استادانی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی، و با سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.

حسن زیرک با خانم میدیا زندی، گویندهٔ بخش کوردی رادیو تهران، ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج دو دختر به نام‌های مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه نیز برای فرزندانش اجرا کرده‌است.

سال‌های پایانی زندگی حسن زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آوازخوانی نمی‌پرداخت، در منطقهٔ بوکان قهوه‌خانه‌ای دایر کرد و در میان مردمی که دوستشان می‌داشت و دوستش داشتند، آخرین نفس‌هایش را در رنج و بیماری کشید.

حسن زیرک در۵تیرماه ۱۳۵۱، برابر با ۲۸ژوئن۱۹۷۲در سن ۵۰ سالگی در بیمارستان بوکان به علت از بین رفتن کبد وناراحتی‌های معده درگذشت و دردامنهٔ کوه نالشکینه به خاک سپرده شد.

همسرحسن زیرک، که خود گویندهٔ بخش کوردی رادیو تهران بود، می‌نویسد:

حسن زیرک نزدیک به هزار ترانه درتهران وکرمانشاه اجراکرده‌ بود وبخاطر همین ترانه‌های او بود که روزانه نزدیک به ۲هزار نامه ارسال می‌شد، وحتی درون نامه پول قرار می دادند تا ترانهٔ مورد درخواست آنان پخش شود.

برنامه‌های کوردی رادیوتهران وکرمانشاه بخاطر صدای دلنشین حسن زیرک موردتوجه همه قرار گرفته بود وآن موقع هرروز دو بار برنامهٔ «ما و شنوندگان» پخش می‌شد.

حسن زیرک باصدای رسا و لذت‌بخش خود باعث معروفیت و شکوفایی برنامه‌های کوردی درتهران و کرمانشاه شده‌بود و سیل نامه‌های طرفداران ترانه‌های او هرروز به رادیو جاری بود.

اما، با وجود این‌همه خدمت، حسن زیرک را دیگربه رادیو راه ندادند، درحالیکه در ۲۸مرداد۱۳۴۱،که بُرد ایستگاه رادیوی کرمانشاه به صد کیلووات رسیده‌بود، صدای حسن زیرک به همهٔ شهرهاو روستاهای کوردنشین می رسید.

شهرام ناظری،هنرمندموسیقی سنتی، درخصوص صدای حسن زیرک چنین اظهار داشت:

درمجموع فقط می‌توانم بگویم که یک انسان نابغه به معنای واقعی بود. یعنی در همان لحظه که وارد ارکستر رادیو می‌شد و به اتاق ضبط می‌رفت، بداهتاً هم شعر می‌سرود، هم آهنگ می‌ساخت، و هم آن را می‌خواند، که تاکنون چنین موردی در موسیقی سابقه نداشته‌است…. اما موسیقی و شعر را به صورت الهامی و حفظ‌شده می‌خواند و واقعاً از افراد کاملاً استثنایی و از نوابغ موسیقی کوردی بودند.

مهاباد- پایگاه خبری تحلیلی بالویز – ۹۹/۰۴/۰۶ – ج – ۱۴:۴۵