تاریخچه کوتاه چهارشنبه سوری

روز چهارشنبه‌ سوری روز تکریم همسایگان

زردی من از تو، سرخی تو از من

مهاباد/بالویز/مقاله/چهارشنبه سوری از جشن‌های سنتی و اصیل ما ایرانیان است که در آخرین سه‌شنبه هر سال و پیش از فرارسیدن عید نوروز برگزار می‌شود.

به گزارش سایت خبری بالویز،آشنایی با آداب و رسوم قدیمی روز‌ چهارشنبه‌‌ سوری می‌تواند به ما در جشن‌گرفتن این مراسم قدیمی و سنتی کمک‌کند.

در دوران باستان، ایرانیان برای استقبال از نوروز، جشن‌های باشکوهی برگزار می‌کردند.

یکی از این جشن‌ها که از دیرباز تا به امروز جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانیان داشته، «سوری» نام دارد.

«سوری» به معنای سرخی است و به آتشی که در این شب برپا می‌شود، اشاره دارد.

در ایران باستان، هر سال ۳۶۰ روز بود و برای جبران ۵ روز کسری سال، ۵ روز به نام «بهیژک» یا «پنچه‌دزدیده» به آخر سال اضافه‌می‌شد.

شب سوری همزمان با این ۵ روز برگزار می‌شد و مردم با روشن کردن آتش بر بام‌ها، به استقبال بهار می‌رفتند.

در گاه‌شماری ایرانیان باستان، نام هر روز از ماه متفاوت بود و نام «چهارشنبه» از ادیان اسامی به فرهنگ ایرانیان راه یافت.

در آستانه‌ی نوروز، ایرانیان باستان ده روز پایانی سال را به جشن و سرور می‌پرداختند.

این ده روز به «گاهنبار پنجه» یا «ده روز فروردیان» معروف بود، و هر کدام هم آداب و رسوم خاص خود را داشت.

آخرین قدم از این آیین‌ها، “آتش‌افروزی بر بام خانه‌ها” بود. این رسم کهن، نمادی از پیروزی نور بر تاریکی و امید به آینده‌ای روشن بود.

برگزاری چهارشنبه‌ سوری در گذشته مناسک طولانی‌تر از امروزه داشت.

از چند روز قبل از خود جشن چهارشنبه‌‌سوری، زنان و مردانی هنرمند در کوی و برزن به آوازخوانی و دست‌افشانی می‌پرداختند که به آن‌ها «آتش‌افروزان» می‌گفتند.

آتش‌افروزان در این آوازها و نغمه‌ها به مردم نوید رسیدن بهار، پیروزی نور بر تاریکی و رسیدن صبح امید را می‌دادند و این مراسم به شب چهارشنبه‌سوری ختم می‌شد.

برخلاف تصور برخی، چهارشنبه‌سوری تنها به آیین زرتشتیان محدود نمی‌شود.

این جشن ریشه در فرهنگ و تاریخ ایران باستان داشته و به همه ایرانیان تعلق دارد.

این آیین کهن در گذر زمان به «چهارشنبه‌سوری» تغییر نام پیدا کرد.  ردپای چهارشنبه‌سوری را در کتب تاریخی هم می‌توان یافت.

برای مثال در کتاب «تاریخ بخارا» هم به قدمت این جشن اشاره شده است: «چون امیر سدید منصور بن نوح به ملک نشست، هنوز سال تمام نشده بود که در شب سوری چنان‌که عادت قدیم است آتشی عظیم افروختند.»

آتش مهم‌ترین نماد چهارشنبه‌سوری است.

اگر علاقه‌مند به تاریخ ایران و رسم و رسوم باستانی ایرانیان باشید، می‌دانید که آتش نقش بسیار مهمی در تاریخ و فرهنگ سرزمین ما دارد.

آتش به عنوان یکی از بزرگترین و مهم‌ترین کشف‌های بشر توانست تاریخ تمدن را به طور کلی تغییر دهد و انسان امروزی را به راهی که می‌پیماید، راهنمایی کند.

ایرانیان قدیم به این کشف بزرگ و به این عنصر مهم طبیعت بسیار احترام می‌گذاشتند و آن را منشاء بسیاری از نیکویی‌ها و خوبی‌ها می‌دانستند.

در باور ایرانیان آتش نماد پیروزی خیر بر شر، نور بر تاریکی، سلامت، شفاء، حیات دوباره و منشاء حیات بود و هست.

از این رو انتخاب آتش و آتش‌افروزی مهم‌ترین نماد چهارشنبه‌سوری است.

پریدن از آتش نیز مهم‌ترین رسم این جشن دیرینه است.

پیر و جوان و خرد و کلان با نیت حال بهتر در سال جدید، دفع شر و ضرر، سلامت و شادی از روی آتش می‌پرند و این شعر را هم خطاب به آتش می‌خوانند:

زردی من از تو، سرخی تو از من

غم برو شادی بیا، محنت برو روزی بیا

ای شب چهارشنبه، ای کلیه جاردنده ، بده مراد بنده

نیت برگزاری این رسم قشنگ، آرزوی روزگار نیک، سلامتی، بهروزی، حال خوش، برکت و طول عمر برای همه عزیزان و دوستان بوده است.

پندار‌نیک یکی از پایه‌های اندیشه‌ایرانی است که انسان‌ها برای دیگران نیت‌خیر و خوشی داشته باشند و با حس و حالی خوب به استقبال فصل‌بهار و سال نو بروند.

همه این‌ها مهم‌ترین دلیل برای حفظ این رسم‌ها و به خصوص چهارشنبه‌سوری و برای همین‌است که همه ما دوست‌داریم به بهترین شکل چهارشنبه‌سوری را زنده نگه‌داریم.

مهاباد/بالویز/۱۴۰۲/۱۲/۲۲-۰۱:۰۰:۰۰/خبر۴۱۳۹/کدخبر۱۹۸۷۴/س۴۰۱/